Średniowieczne założenia obronne ziemi Natangów.

Bezledy, gm. Bartoszyce dawniej Beisleiden
Wczesnośredniowieczne grodzisko półwyspowe położone w odległości 500 m na północny-wschód od miejscowości. Grodzisko jest położone nad rzeka Bezledą. Od strony północnej i zachodniej odcięte jest wałem. Charakterystyczną cechą tego obiektu jest fakt położenia majdanu poniżej okolicznego terenu.

Kisity, gm. Bartoszyce dawniej Kissitten  (zobacz zdjęcia)
Obiekt położony jest 1 km na południowy-wschód od wsi Kisity. Grodzisko jest w formie podkowiastego wału o wysokości ok. 2 m i o długości ok. 50 m. Całość przypomina swoją formą nieukończone w budowie założenie obronne.
Uwaga: w literaturze spotykamy również określenie miejscowości dla obiektu: Głomno i Kiertyny Małe. Zdjęcia obiektu wykonał M. Giernatowski.

Krzyżbork, (obecnie Sławskoje), Federacja Rosyjska dawniej Creuzburg (zobacz zdjęcia)
Dawniej jeden z najważniejszych grodów Natangijskich. Po dokonaniu podboju plemion Natangii Krzyżacy wznieśli na jego miejscu zamek, którego relikty widoczne są na załączonej fotografii. Zdjęcia pochodzą z dawnej kolekcji archiwum królewieckiego konserwatora zabytków.

Molwity, gm. Bartoszyce dawniej Mollwitten  (zobacz zdjęcia)
Gródek strażniczy położony w lesie w odległości ok. 2 km na wschód od wsi. Zdaniem H. Crome jeszcze przed II wojną światową jego położenie było nie do ustalenia. Nie udało się to również archeologom w latach powojennych. Grodzisko zlokalizowane zostało przez pasjonata Prusów Macieja Giernatowskiego w 2004 r., który jest również autorem zamieszczonego zdjęcia.

Wiewiórki, gm. Górowo Iławeckie dawniej Eichhorn  (zobacz zdjęcia)
Grodzisko położone wśród pól w odległości około 1 km na wschód od wsi Wiewiórki. Ulokowane zostało ono w zakolu rzeki Elmy, na jej prawym brzegu w pobliżu ujścia rzeczki Goski. Całość założenia obronnego zostało obwałowane. Wysokość wałów sięga 10 m, majdan posiada kształt maczugi o wymiarach powierzchni 100 x 30 m. W literaturze niemieckiej grodzisko nazywane było „Ilenberg” i „Mopke Berg”. Zdjęcia obiektu zostały wykonane przez M. Giernatowskiego.

Wola, gm. Bartoszyce dawniej Gr. Wolla (zobacz zdjęcia)
Grodzisko nasypowe zwane „Górą Zamkową” położone jest wśród pól w odległości 400 m na południe od zabudowań przysiółka Wola. Obiekt nie jest obwałowany, jego wysokość względem terenu sięga 6 m. Grodzisko utożsamiane jest z zamkiem w Bezledach, zdobywanym w 1274 r. przez Jaćwingów, co zostało opisane przez Piotra z Duisburga w Kronice Ziemi Pruskiej.
Stanowisko jest oznaczone tablicą konserwatorską. Zdjęcia obiektu wykonał M. Giernatowski.

Zebrał i opracował: Robert Klimek

Wszystkie zdjęcia (z wyjątkiem zaznaczonych) pochodzą z prywatnej kolekcji Roberta Klimka i jakakolwiek kopiowanie do celów komercyjnych, musi być z nim, jako autorem, uzgodnione. Każdy kto czyni inaczej, narusza to prawo i musi być świadom konsekwencji wynikających z ustawy o prawie autorskim. Kontakt e-mail z autorem znajduje się na stronie głównej.

Uwaga! Prezentowane materiały nie są przewodnikami dla poszukiwaczy historycznych zabytków, lecz mają na celu promowanie wiedzy o grodziskach poprzez edukację. Informujemy, że osoby przyłapane na niszczeniu obiektów zabytkowych zgodnie z art. 108 ustawy o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami podlegają karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Na podstawie art. 111 powyższej ustawy może nastąpić przepadek urządzeń do poszukiwania.