W sobotę 17 kwietnia w gospodarstwie agroturystycznym Waldemara Gajewskiego w Dercu w gminie Jeziorany odbyła się promocja najnowszego przewodnika archeologicznego „Mała Barcja”. Autorem publikacji jest miłośnik historii i archeologii Robert Klimek, a wydawcą stowarzyszenie „Nasze Gady” z gminy Dywity, które konsekwentnie stawia na promocję walorów warmińskiej ziemi poprzez turystykę archeologiczną.
Sami nie wiemy, jakie skarby mamy na naszych terenach, które były kiedyś zamieszkiwane przez plemiona Prusów – mówi Teresa Kosińska, prezes stowarzyszenia „Nasze Gady”. Przewodnik „Mała Barcja” jest trzecim „wspólnym dzieckiem” „Naszych Gadów” i Roberta Klimka (wcześniejsze przewodniki to „Na kresach Galindii” i „Terra Gunelauke”).
– Uznaliśmy, że wypadałoby iść dalej i po kolei opisywać lokalne osady Prusów – mówi Robert Klimek, który dodaje, że obszar Małej Barcji obejmuje obecne okolice Kiwit, Jezioran i Bisztynka.
O Małej Barcji, która wchodziła w skład właściwej Barcji wzmiankowano po raz pierwszy w 1251 roku . Po Bartach zostało do dziś wiele trwałych pomników ich kultury i religii. Można do nich zaliczyć grodziska, obiekty obronne oraz przedmioty codziennego użytku, odkryte w czasie badań archeologicznych. Najbardziej znaną pamiątka po Bartach są trzy rzeźby kamienne zwane potocznie „babami kamiennymi” (jedna z nich jest obecnie na dziedzińcu zamkowym w Olsztynie). Zamysłem stowarzyszenia „Nasze Gady” i Grupy Partnerskiej „Warmińskie Gniazdo” jest to, aby na podstawie przewodników archeologicznych turyści odwiedzający Warmię mogli sami szukać ciekawych śladów dotyczących przeszłości tych ziem. Na promocji „Małej Barcji” obecnych było około 40 osób. Wydanie kolejnego przewodnika turystyki archeologicznej w nakładzie 400 egzemplarzy było możliwe dzięki współfinansowaniu projektu „Produkt lokalny naszą wizytówką” przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.